Okres wakacji, między innymi z uwagi na wyjazdy z dala od domu oraz z powodu większej ilości wolnego czasu, sprzyja eksperymentowaniu przez młodych ludzi ze środkami psychoaktywnymi. Do najniebezpieczniejszych z nich należą tak zwane dopalacze.
Dopalacze to substancje działające na ośrodkowy układ nerwowy i wpływające negatywnie na pracę mózgu. Są sprzedawane w postaci tabletek, proszków, mieszanin ziół, a także jako susz, kadzidełka, czy naklejki tzw. „tatuaży”. Są opakowane w kolorowe, atrakcyjnie wyglądające papierki, które nadają im pozornie niewinny wygląd. Tymczasem dopalacze są wyjątkowo niebezpieczne gdyż ich skład chemiczny nie jest znany, może podlegać wahaniom i modyfikacjom. W efekcie nigdy nie wiadomo, jak po ich zażyciu zareaguje konkretny organizm.
- Niestety, problem dopalaczy jest nam wyjątkowo dobrze znany, gdyż często trafia do naszego szpitala młodzież będąca pod ich wpływem. Sprawa naprawdę jest poważna, gdyż osobom zatrutym tymi substancjami grozi realne niebezpieczeństwo utraty życia lub uszkodzenia tak ważnych narządów, jak na przykład wątroba czy tkanka mózgowa. Osobna kwestia to czasami wręcz ogromna agresja młodych ludzi, którzy użyli dopalaczy. Stają się wtedy groźni zarówno dla siebie jak i dla tych, którzy chcą im pomóc, czyli dla personelu naszego szpitala – mówi Ryszard Odrzywołek, dyrektor Szpitala Pediatrycznego w Bielsku-Białej.
Uwagę rodzica lub opiekuna powinny wzbudzić następujące zachowania młodego człowieka, które mogą wskazywać na jego kontakt z dopalaczami: złe samopoczucie, brak chęci do życia, depresja; stany euforyczne, gadatliwość, a następnie otępienie i apatia; zmiana nawyków żywieniowych (brak apetytu lub objadanie się); próby wyłudzania lub podbierania pieniędzy na nieokreślone wydatki; nieuzasadnione ataki złości i agresji; wychodzenie na krótko z domu poprzedzone dzwonkiem domofonu lub telefonu od nieznajomej osoby; wprowadzenie do słownictwa nowych zwrotów, często niezrozumiałych dla dorosłych (tak zwany slang narkotykowy); pojawienie się w domu nowych akcesoriów typu lufki, sreberka czy małe woreczki z zamknięciem strunowym; zmiana zapachu ciała.
Najczęściej występujące objawy po zażyciu dopalaczy to: bóle głowy, kołatania serca, agresja, zaburzenie koordynacji ruchowej, drżenie rąk, nudności, wymioty, biegunka, osłabienie, brak koncentracji, myśli samobójcze, omany, napady lęku, halucynacje oraz nadmierna wrażliwość na dźwięk i światło.