Dane statystyczne dotyczące samobójstw wśród polskiej młodzieży robią wstrząsające wrażenie – w ciągu ostatnich trzech dekad ich ilość potroiła się, a skala problemu ciągle rośnie! Co pcha młodych ludzi do tak desperackich kroków i jak poznać, że dziecko myśli o odebraniu sobie życia?
Problem prób samobójczych dobrze znany jest również w Szpitalu Pediatrycznym w Bielsku-Białej, gdyż osoby planujące odebranie sobie życia lub podejmujące działania w tym kierunku stanowią spore grono pacjentów Całodobowego Oddziału Psychiatrycznego dla Dzieci i Młodzieży. Tylko w okresie od stycznia do końca lipca tego roku przyjęto aż 81 młodych pacjentów ze wskazaniem „samobójstwo”. 44 z nich miało aktywne myśli samobójcze, a 37 dokonało prób samobójczych. Według specjalistów zajmujących się tą problematyką główne powody samobójczych myśli i decyzji u polskiej młodzieży to zwątpienie w sens życia oraz niskie poczucie własnej wartości. Czasami nastolatkowie podejmują próby samobójcze, aby zwrócić uwagą na swoje problemy i cierpienia. Z badań przeprowadzonych przez Fundację „Dajemy Dzieciom Siłę” wynika, że młodzi ludzie, którzy w dzieciństwie doświadczyli takich negatywnych zjawisk jak na przykład przemoc emocjonalna czy zaniedbanie emocjonalne, dużo częściej podejmują próby samobójcze niż ich rówieśnicy, którzy byli od takich zjawisk wolni.
Jakie sygnały świadczą o tym, że dziecko może mieć samobójcze myśli? - Z reguły pierwsze pojawiają się tak zwane wczesne sygnały ostrzegawcze, do których należą między innymi wycofanie się z kontaktów z rodziną i przyjaciółmi, zainteresowanie czy nawet zaabsorbowanie tematyką śmierci, wyraźne zmiany osobowości i poważne zmiany nastroju, utrata zainteresowania rozrywkami, utrata zainteresowania rzeczami i sprawami, o które dotąd młody człowiek się troszczył, trudności z koncentracją czy uskarżanie się na fizyczne dolegliwości najczęściej powiązane z emocjami czyli bóle głowy, bóle żołądka oraz uczucie zmęczenia. Z kolei do sygnałów wysokiego zagrożenia należą między innymi takie zachowania jak rozmawianie o samobójstwie lub jego planowanie, wzrost impulsywności, zachowania buntownicze lub ucieczkowe, nagłe ekscesy alkoholowe lub narkotykowe, wypowiadanie komunikatów na temat beznadziejności życia, braku wyjścia czy własnej bezwartościowości, odrzucanie otrzymywanych pochwał lub nagród, rozdawanie rówieśnikom ulubionych przedmiotów, sporządzenie testamentu, tworzenie wierszy, opowiadań i prac plastycznych z motywem śmierci czy wypowiadanie komunikatów o treści: „Już się nie zobaczymy”, „Jestem niczym”, „Niedługo przestanę być dla Ciebie problemem”, „Chciałbym umrzeć” lub podobnych – mówi Agnieszka Pawełko, pielęgniarka oddziałowa Całodobowego Oddziału Psychiatrycznego dla Dzieci i Młodzieży Szpitala Pediatrycznego w Bielsku-Białej.
